Nowe nazwy ulicy, skweru i ronda pojawią się w Grudziądzu: rondo PePeGe, ulica Towarowa i – na Starówce – skwer Eduarda Ebela. Uchwały w tej sprawie przyjęli dziś radni na sesji Rady Miejskiej.

Rondo PePeGe jest u zbiegu ulic: Dworcowej i Rapackiego, zbudowane w ramach łącznika z ul. Waryńskiego. Skrót PePeGe zna każdy grudziądzanin. O słynnym, niezapomnianym w Grudziądzu Stomilu – wkrótce znacznie szerzej. Będzie też ulica Towarowa (od ronda Józefa Błachnio do Drogi Mazowieckiej). Uchwały w sprawie nazw weszły w życie z dniem podjęcia.  

Gdzie jest skwer Eduarda Ebela?  To ciąg komunikacyjny wzdłuż al. Biskupa Christiana,  teren przyległy do aktualnie remontowanych, zabytkowych murów miejskich z wieżyczką wodociągową. Aleja Biskupa Christiana prowadzi dalej, aż za ceglany most Bramy Toruńskiej (ten z linią tramwajową), w kierunku Wisły. A skwer Eduarda Ebela jest do tego mostu.  

Kim był patron tego malowniczego skweru grudziądzkiej na Starówce?

Radny Mariusz Żebrowski (Koalicja Obywatelska), historyk wyjaśnił na sesji: – Eduard Ebel to duszpasterz, dzięki któremu powstał dzisiejszy kościół młodzieżowy i cmentarz przy ul. Cmentarnej. Opublikował wiele materiałów teologicznych. We wszystkich krajach niemieckojęzycznych popularna jest kolęda do jego tekstu „Leise rieselt der Schnee” („Sypie cichutko śnieg”).  Urodził się 7 sierpnia 1839 r. w Starogardzie Gdańskim a zmarł w 1905 r. w Saksonii.

A coś więcej o nowym patronie skweru w Grudziądzu?

Ta postać przypomina nam, że Grudziądz ma historię polsko-niemiecką. Eduard Ebel był synem lekarza. Studiował w Królewcu (teologię i filologię). Był niemieckim duchownym protestanckim. Do Grudziądza przybył w 1872 r., gdy został proboszczem północnej partii parafii. W latach 1875-1879 był zastępcą efora (superintendenta) ewangelickiej diecezji chełmińskiej a Grudziądz był jej głównym ośrodkiem. Z czasem sam został superintendentem tej diecezji (w latach 1901 -1903).  Był członkiem synodu generalnego i Rady Synodalnej Kościoła Prus.

W tamtych latach aktywnie działał w Unii Pozytywnej, stronnictwie kościelnym silnie akcentującym związki z niemieckim tronem cesarskim.

Ożenił się z Anne Roethe, córką wydawcy miejscowej niemieckiej gazety „Der Gesellige”. To siostra Gustava Roethe (1859-1926), mediewisty i germanisty, profesora Uniwersytetu Berlińskiego, politycznie opowiadającego się po prawej stronie. Działalność ks. Ebela też wskazuje na jego nacjonalistyczne poglądy, wówczas typowe dla wielu niemieckich intelektualistów.  

Czas aktywności duszpasterskiej ks. Eduarda Ebela zbiegł się z dynamicznym rozwojem Grudziądza. Za jego urzędowania powstały dwie ważne inwestycje parafialne: nowy kościół przy ul. Mickiewicza (1898 r.) i cmentarz przy ul. Cmentarnej (1894 r.). Zasłużył się też wydaniem zwięzłego opracowania dziejów grudziądzkich ewangelików (1885 r.). Publikacja jest dostępna w zasobach Kujawsko-Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej.

Napisał słowa znanej kolędy „Sypie cichutko śnieg” („Leise rieselt der Schnee”)

Najbardziej jednak ksiądz Ebel znany jest jako autor tekstu kolędy dla dzieci,  powstałej jako „Wintergruss” („Zimowe pozdrowienie”), a dziś śpiewana jest jako „Leise rieselt der Schnee” („Sypie cichutko śnieg”). Kolęda ta znana jest głównie w Niemczech i Austrii, krajach obszaru niemieckojęzycznego i anglosaskich. W kilku tłumaczeniach – także w Polsce. Autor melodii – nieznany.  

Ksiądz Eduard Ebel przeszedł na emeryturę w 1904 r. Zmarł 30 stycznia 1905 r. w Saksonii. To postać zasłużona dla grudziądzkiej wspólnoty ewangelickiej a zatem i dla Grudziądza, mimo że nie ustrzegł się nacjonalistycznych uwikłań swych czasów. Jego nazwisko najbardziej kojarzone jest i tak z piękną kolędą dla dzieci…

(marz)

Fot. Maryla Rzeszut