Już istniała tu Katyńska Aleja Bohaterów pamięci 17 oficerów zamordowanych przez sowietów w ramach szeroko rozumianej Zbrodni Katyńskiej. W środę, 29 maja dodano miejsce upamiętniające kawalerzystów 18. Pułku Ułanów Pomorskich poległych i zamordowanych w walce z okupantem niemieckim.
W uroczystości patriotycznej licznie uczestniczyli przedstawiciele środowisk mundurowych i organizacji kombatanckich. Przybyło wielu patriotów i młodzież. W imieniu prezydenta Grudziądza Macieja Glamowskiego władze miejskie reprezentowała wiceprezydent Róża Lewandowska.
– Pamiętajmy o tych, z którymi wróciła tu Polska – mówiła wiceprezydent Róża Lewandowska. – To żołnierze 18. Pułku Ułanów Pomorskich. Jesteśmy tu dzięki naszym bohaterom i patriotom. Nie zasługuje na przyszłość ten, kto wzgardził własną przeszłością, dlatego chcemy, by ich pamięć przetrwała. To, że żyjemy w Polsce okupionej ich ofiarą, jest dla nas zaszczytem i zobowiązaniem do tego, by godnie zabiegać o sprawy Ojczyzny. Wieczna cześć ich pamięci! Tradycja, którą uosabiali, nadal żyje i naszym zadaniem jest sprawić, by nie została zapomniana. Dlatego wciąż oddajemy hołd pamięci tych, którzy w imię wolności Ojczyzny naszej nie szczędzili krwi. Nigdy nie zapomnimy o tych, którzy życiem zapłacili za to, by Polska miała nie tylko wspaniałą historię, lecz także świetlaną i godną siebie przyszłość.
Spośród kawalerzystów 18. Pułku Ułanów Pomorskich w walce z Niemcami zginęło 21 oficerów, 9 podchorążych, 12 podoficerów oraz blisko 300 ułanów, z których znamy z nazwiska tylko 38.
Projekt utworzenia Gaju Bohaterów powstał w 2019 roku z inicjatywy Klubu Kawaleryjskiego 18. Pułku Ułanów Pomorskich. Na rzecz tego przedsięwzięcia zawiązał się Społeczny Komitet Budowy Miejsca Pamięci 18. Pułku Ułanów Pomorskich, któremu przewodniczy Rafał Chylewski. Wydarzenie objął patronatem prezydent Grudziądza Maciej Glamowski.
Przypomnijmy: 1 września 1939 roku pułk kawalerii II Rzeczypospolitej dostał „rozkaz niewykonalny” – dokonać szarży pod Krojantami. Okazała się bohaterska i tragiczna. Żołnierze 18. PUP walczyli z niezwykłym poświęceniem w kampanii wrześniowej i całej II wojnie światowej. Szacuje się, że od 1939 do 1945 r. w walkach zginęło około 400 kawalerzystów związanych poprzez służbę z tym pułkiem. Dziś Klub Kawaleryjski 18. Pułku Ułanów Pomorskich kultywuje ich tradycje. Chcąc oddać cześć ich bohaterstwu powstał pomysł, aby na Cmentarzu Garnizonowym Dolnym utworzyć dwie aleje z dębami pamięci i ustawić przy nich tablice z imieniem oraz nazwiskiem bohatera. Jedna z nich to Katyńska Aleja Bohaterów poświęcona 17 oficerom zamordowanym w Zbrodni Katyńskiej. Druga ma upamiętniać kawalerzystów 18. Pułku Ułanów Pomorskich, poległych i zamordowanych w walce z agresorem niemieckim.
